Froebel w pigułce

1. FRIEDRICH FROEBEL (1782-1852) 

• nazywany prorokiem i ojcem nowożytnego wychowania przedszkolnego,
• niemiecki pedagog, teoretyk wychowania przedszkolnego, architekt i miłośnik przyrody, 
• założyciel tzw. „ogródków dziecięcych”, 
• twórca pierwszego systemu wychowania przedszkolnego. 

2. WSZECHŚWIAT, ZABAWA, INDYWIDUALIZACJA 

Froebel zakładał, że pierwsze doświadczenia edukacyjne dziecka mają wpływ na jego późniejszy rozwój i osiągnięcia. Dziecko jest niepodzielną indywidualną całością, która ma swoje myśli, uczucia, swoją fizyczność i związki z innymi. Rolą dorosłego jest oddziaływanie wychowawcze poprzez odpowiednie organizowanie środowiska oraz stwarzanie warunków do poznawania otaczającego świata. Według Froebla dziecko w wieku przedszkolnym odkrywa świat poprzez zabawę, która jest w tym wieku podstawą całego przyszłego życia.

Zabawa przede wszystkim swobodna, ale także zorganizowana przez dorosłych. Zajmuje ona najważniejsze i centralne miejsce w rozwoju dziecka – dorosły musi zapewnić odpowiednie warunki do swobodnej zabawy w sali oraz w plenerze. To dzięki niej dziecko zdobywa nowe doświadczenia i wiedzę. Bardzo ważne jest tutaj rozróżnienie zabawy swobodnej, w której dziecko samo organizuje swój czas, od zabawy kierowanej przez nauczyciela – ważne, aby organizować dzieciom obydwa jej rodzaje.

Był twórcą filozofii wychowania, zwanej sferyczną. Uważał, że wychowanie nauczające ma mieć charakter globalny, czyli musi łączyć aspekty: poznawczo-intelektualne, fizyczno-manualne, socjalne i religijne. Popierał i zgadzał się ze zdaniem Pestalozziego, który twierdził, że rozwojem dziecka kierują trzy podstawowe siły:

1. siła percepcyjna i intelektualna (siła głowy), na którą składają się głównie lingwistyczne zdolności poznawcze,
2. siła fizyczna (siła rąk), związana z kontrolą ciała i zdolnościami manualnymi,
3. siła moralna (siła serca), na którą składają się określone postawy społeczne.

3. OGRÓDKI DZIECIĘCE

To instytucja wychowawcza dla dzieci od 3 do 6 roku życia, w których Froebel wprowadzał autorski system metodyczny, oparty na zabawowej i zajęciowej samodzielności i aktywności dziecięcej. Podstawowy cel, jaki stawiał przed ogródkiem dziecięcym to wszechstronne przygotowanie dziecka do dalszych stadiów wychowania i kształcenia.

4. DARY

Według Froebla materiały do zabawy dostarcza dziecku przyroda i człowiek. Podkreślał on ważną rolę dorosłego w wyborze odpowiednich zabawek dla dzieci – muszą to być przedmioty kształcące i rozwijające, a nie przypadkowe i niesłużące jego rozwojowi. Właśnie dlatego te właściwe zabawki nazywał „darami”. Dar to coś cennego, o co trzeba się troszczyć i szanować. Nazwa podkreśla, że proponowane zabawki są czymś wyjątkowym, co dorosły przekazuje dziecku.

Froebel jako miłośnik przyrody podkreślał, że wiele wartościowych materiałów do zabaw można znaleźć w przyrodzie (dary natury – np. piasek, glina, woda, kamienie). To czego nie można odnaleźć w naturze postanowił podarować dzieciom w postaci specjalnego materiału dydaktycznego, którym były przede wszystkim drewniane klocki w kształcie sześcianów, walców, kul.